Bericht uitgegeven door Stichting RAVON
Dankzij Waterschap De Dommel is in 2009 een bijzondere ecologische verbindingszone gerealiseerd langs de Strijper Aa met spectaculair resultaat voor amfibieën. Zo blijkt uit de resultaten van 5 jaar monitoring.
Nat of droog
Het waterschap De Dommel diende langs de Strijper Aa een ecologische verbindingszone te realiseren. Vrijwel altijd worden in dit soort situaties “natte” verbindingszones aangelegd waarbij langs een beek wateren worden aangelegd of het talud wordt verflauwd die als stapstenen voor organismen moeten fungeren. Bij wijze van hoge uitzondering maakte het waterschap zich sterk om in plaats van een “natte” ecologische verbindingszone te kiezen voor een “droge” ecologische verbindingszone en daarmee te kiezen voor hoogwaardige natuur met als doelsoort de knoflookpad. Zodoende is er een “droge” verbindingszone gerealiseerd met een spectaculair resultaat.
- Een van de nieuwe wateren in het Strijper Aa-gebied met een weelderige watervegetatie van fonteinkruiden en drijvende waterweegbree (foto: Jöran Janse)
- strijper_aa_joran_janse.jpg (30.12 KiB) 2181 keer bekeken
Strijper Aa
Het Strijper Aa-gebied is eigendom van de gemeente Cranendonck. Om de ecologische verbindingszone te realiseren zijn in 2009 op voormalig akkerland drie nieuwe wateren aangelegd in het gebied waar ooit het Pastoorsven lag. Er zijn houtwallen en struwelen aangeplant op zandwallen die zijn opgeworpen met het zand dat vrij kwam bij de aanleg van de wateren. Een kruidenrijke graanakker is aangelegd en het gebied wordt sinds 2010 extensief begraasd door Schotse Hooglanders.
Monitoring amfibieën
Het gebied behoort met negen soorten tot de soortenrijkste amfibieëngebieden in Noord-Brabant met provinciaal gezien belangrijke populaties van knoflookpad en rugstreeppad. Ook komen Alpenwatersalamander, kleine watersalamander, gewone pad, bruine kikker, heikikker, poelkikker en bastaardkikker voor. Om de ontwikkeling van de amfibieënpopulatie te volgen is in 2009 gestart met een vijfjarige monitoring. Jaarlijks is intensief onderzoek gedaan naar het voortplantingssucces van de amfibieën in het gebied. Aan het eind van de onderzoeksperiode bleek dat in twee van de nieuwe wateren alle negen soorten aanwezig waren en voortplantten. Het andere water was door zeven van de negen soorten gekoloniseerd, ook met succesvolle voorplanting. Helaas bleek de populatie van de knoflookpad dusdanig klein te zijn dat de soort achterbleef bij de andere amfibiesoorten. Maar met subsidie van de provincie Noord-Brabant kon in het gebied met een bijplaatsingsproject worden gestart, dit in combinatie met de aangrenzende Gastelse heide.
- Knoflookpad (foto: Jelger Herder)
- knoflookpadjelgerherder.jpg (31.58 KiB) 2181 keer bekeken
Realisatie hoogwaardige natuur
Niet alleen amfibieën profiteren van de inrichting van de ecologische verbindingszone in het gebied. Op de oever van een van de nieuwe wateren werd al in het eerste jaar de levendbarende hagedis gezien. In de wateren zijn zeldzame waterplanten als ondergedoken moerasscherm, drijvende waterweegbree, stijve waterranonkel, gesteeld glaskroos, vlottende bies, holpijp en moerashertshooi gevonden, mogelijk nog afkomstig van de oude zaadbank van het Pastoorsven. Grauwe klauwier heeft aan de rand van het gebied gebroed en in de winter van 2012-2013 bracht een klapekster de winter door in het gebied. Ook de wulp verbleef in het gebied. Naast algemenere soorten als rietgors en gele kwikstaart, broeden veldleeuwerik en patrijs er. De zeldzame zuidelijke glazenmaker is er in 2011 gezien met bruine winterjuffer, zwervende pantserjuffer en tengere grasjuffer. Naast algemene dagvlinders als dagpauwoog, de witjes, oranje zandoogje en hooibeestje is ook de wat minder algemene kleine parelmoervlinder foeragerend in het gebied gezien. Met name de kruidenrijke graanakker trekt veel vlinders aan. Dit is zo maar een greep uit de soorten die in dit gebied zijn waargenomen. Door het waterschap De Dommel zijn meerdere ecologische verbindingszones gerealiseerd, maar nog geen enkele is zo succesvol als die in het Strijper Aa-gebied met zo veel bijzondere natuurwaarden.
Meer lezen?
Download rapport (PDF) Monitoring van amfibieën en met name de knoflookpad in Gastel, 2009-2013. Onderzoek uitgevoerd in het kader van het project knoflookpad Strijper Aa.
Tekst: Wilbert Bosman, RAVON; Mark Scheepens, Waterschap De Dommel & Richard Struijk, RAVON
Foto's: Jöran Janse, RAVON; Jelger Herder RAVON
